Πριν λίγες βδομάδες συζητήσαμε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών (Ελέγχου), την Έκθεση του Γενικού Ελεγκτή για το Γραφείο Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους (ΓΔΔΧ) για το 2020.
Η Έκθεση σε γενικές γραμμές ήταν ιδιαίτερα θετική για τον τρόπο λειτουργίας, αλλά και για τα αποτελέσματα που έχει επιφέρει το ΓΔΔΧ στη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους της Κύπρου, ιδιαίτερα μετά την ουσιαστική ενίσχυση του Γραφείου στα πλαίσια της εφαρμογή του Μνημονίου. Σημαντικός παράγοντας για την ομαλή λειτουργία του ΓΔΔΧ ήταν και παραμένει η αγαστή συνεργασία που υπάρχει μεταξύ των τεχνοκρατών του Γραφείου και του ίδιου του Υπουργού Οικονομικών, γεγονός που συμβάλει σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ορθολογιστική διαχείριση των δημόσιων οικονομικών σε ιδιαίτερα δύσκολες εποχές, όπως έχει ήδη αποδειχθεί αρκετές φορές στο παρελθόν.
Για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της αλλά και για να αντιμετωπίσει τις κρίσεις που διαδέχονται η μία την άλλη, η Κυβέρνηση είχε προχωρήσει πολλές φορές με επιτυχία κατά την τελευταία δεκαετία στην αντικατάσταση ακριβού δανεισμού με πιο φτηνό, αλλά και στην εξομάλυνση των λήξεων του δημόσιου χρέους, μέσω της εξόδου μας στις διεθνείς αγορές και της επαναγοράς υφιστάμενων ομολόγων στην εγχώρια αγορά, τα οποία είχαν πολύ υψηλά επιτόκια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την πολύ μεγάλη μείωση της απόδοσης των κυπριακών ομολόγων, οδηγώντας στη μείωση των κρατικών δαπανών για τόκους και χρεολύσια κατά το ένα τρίτο, και σε μεγαλύτερες εξοικονομήσεις από τον προϋπολογισμό, και κατ’ επέκταση μεγαλύτερα πλεονάσματα, τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί για αναπτυξιακές δαπάνες και κοινωνική πολιτική.
Η πιο πάνω συνετή διαχείριση του δημόσιου χρέους αποτέλεσε ένα από τους πλέον καθοριστικούς παράγοντες για την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας μας στην επενδυτική βαθμίδα το 2018 από τους ξένους οίκους αξιολόγησης, μετά από σχεδόν 7 ολόκληρα χρόνια στην κατηγορία των «σκουπιδιών». Μάλιστα πρόσφατα, ο ξένος οίκος αξιολόγησης DBRS Morningstar προχώρησε, για πρώτη φορά από την περίοδο της βαθιάς οικονομικής κρίσης, στην αναβάθμιση της Κύπρου σε ακόμη μία βαθμίδα στην επενδυτική βαθμίδα (από BBB low σε BBB), αντανακλώντας τη συνετή και ορθολογιστική πολιτική διαχείρισης του δημόσιου χρέους, αλλά και τις ιστορικά θετικές επιδόσεις της Κυβέρνησης για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει για ακόμη μια φορά την μακροπρόθεσμη εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών στη σταθερότητα της κυπριακής οικονομίας, ιδιαίτερα σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής, ενεργειακής και ανθρωπιστικής κρίσης, η οποία χαρακτηρίζεται από μεγάλη αβεβαιότητα.
Επιπρόσθετα με τα πιο πάνω, εξαιρετικής σημασίας θεωρείται και η πρόσφατη εξαγγελία του Υπουργού Οικονομικών για την έκδοση ενός πράσινου κυπριακού ομολόγου, το οποίο θα είναι έτοιμο αρχές του 2023, και το οποίο στόχο θα έχει τη χρηματοδότηση μεγάλων έργων που θα οδηγήσουν την Κύπρο στην πράσινη και βιώσιμη ανάπτυξη. Το χρηματοδοτικό αυτό εργαλείο θα ενισχύσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την προσπάθεια της Κύπρου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της στα πλαίσια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και θα ενδυναμώσει την εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών προς την χώρα μας.
Λόγω της εξαιρετικής δουλειάς του ΓΔΔΧ αλλά και της συνετής πολιτικής καθοδήγησης, η Κύπρος είχε τη δυνατότητα να αντλήσει πολύ μεγάλο δανεισμό από τις διεθνείς αγορές τα τελευταία δύο χρόνια για να στηρίξει τον ιδιωτικό τομέα και τις επιχειρήσεις, στα πλαίσια της πανδημίας, διατηρώντας όμως παράλληλα το δημόσιο χρέος σε διαχειρίσιμα επίπεδα, το οποίο έκλεισε στο 103.6% του ΑΕΠ τέλος του 2021. Παρόλη τη συνεχιζόμενη αβεβαιότητα της παρούσας κατάστασης, στόχος της Κυβέρνησης είναι η διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους κάτω από το 100% του ΑΕΠ, και πιο συγκεκριμένα στο 94% μέχρι το τέλους του 2022.
