Ομιλία για τον Κρατικό Προυπολογισμού 2021 – 16.12.2020

Κύριε Πρόεδρε,

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

To 2020 υπήρξε μια δύσκολη χρονιά από όλες τις απόψεις. Βιώσαμε και βιώνουμε ως ανθρωπότητα και ως Πολιτεία πρωτόγνωρες καταστάσεις λόγω της πανδημίας που οδήγησε σε υγειονομική και οικονομική κρίση.

Η Κυβέρνηση Αναστασιάδη κλήθηκε να διαχειριστεί και αυτή την κρίση επιδεικνύοντας γρήγορα αντανακλαστικά και ουσιαστικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του πρώτου κύματος της πανδημίας, ενώ καταβάλλονται υπεράνθρωπες προσπάθειες για αναχαίτηση του δεύτερου πιο έντονου κύματος, ιδιαίτερα από το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, τους οποίους για ακόμη μια φορά ευχαριστούμε. Στην πλειοψηφία τους οι Κύπριοι έχουν συμμορφωθεί με τα μέτρα με πολλή υπομονή και καρτερικότητα. Η ωμή αλήθεια όμως είναι ότι εδώ που βρισκόμαστε σήμερα, εάν δεν συμμορφωθούν όλοι οι πολίτες, στο σύνολο τουςδεν θα ξεπεράσουμε εύκολα αυτή την πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση.

Τα γρήγορα αντανακλαστικά της Κυβέρνησης λειτούργησαν και στη στήριξη του παραγωγικού τομέα της οικονομίας μας, μέσω ενός μεγάλου αριθμού ΣχεδίωνΣε αντίθεση με όσα ανακριβή έχουν λεχθεί από την αντιπολίτευση σήμερα, για πρώτη φορά στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, το κράτος στήριξε σε τέτοιαμεγάλη εμβέλεια τον ιδιωτικό τομέα, παρέχοντας οικονομική στήριξη σε πέραν των 250,000 πολιτών, με το συνολικό κόστος των δημοσιονομικών μέτρων να αγγίζουν το €1δις. Η Κυβέρνηση, για ακόμη μια φορά, στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, στηρίζοντας την κοινωνία με τα πλεονάσματα που δημιουργήθηκαν τα προηγούμενα χρόνιαλόγω της συνετής και υπεύθυνης οικονομικής της πολιτικής. Κυριότερος στόχος των Σχεδίων ήταν η διατήρηση των θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Είναι ακριβώς για αυτό το λόγο που η αύξηση της ανεργίας το 2020, παρ’ όλα αυτά που βιώνουμε, ανήλθε στο 8% σε σχέση με το 7.1% του 2019, δηλ. αύξηση μόλις 0.9%, κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ που είναι 9.6%

Στο πλαίσιο των οικονομικών της δυνατοτήτων, ηΚυβέρνηση προώθησε και ένα μεγάλο αριθμό άλλων μέτρων για στήριξη της κοινωνίας, μεταξύ άλλωντα σχέδια επιδότησης επιτοκίων για στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια, αναστολή των εκποιήσεων μέχρι τον Αύγουστο του 2020, με το ενδεχόμενο για επέκταση της αναστολής από τις τράπεζες μέχρι τον Μάρτιο του 2021, αναστολή καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών και ΦΠΑαναστολή πρόσθετης εισφοράς στο ΓΕΣΥ και πολλάάλλα. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Κύπρος ήταν η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που προχώρησε σε αναστολή δόσεων των δανείων για 10 μήνες, διευκολύνοντας χιλιάδες συμπολίτες μας αυτή τη δύσκολη εποχή. Η Κυβέρνηση προσπάθησε να ενισχύσει την ρευστότητα των επιχειρήσεων με το νομοσχέδιο για τις κρατικές εγγυήσεις προς τις τράπεζες, αλλά και αυτό προσέκρουσε δυστυχώς στις μικροπολιτικές σκοπιμότητες ορισμένων κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Η προνοητικότητα και αποφασιστικότητα που επέδειξε η Κυβέρνηση, υιοθετώντας ένα ολοκληρωμένο και πολύπλευρο πρόγραμμα αντιμετώπισης της κρίσηςδιαφαίνεται μέσα από τον κρατικό προϋπολογισμό του 2021, ο οποίος αποτελεί το εργαλείο που θα στηρίξει την επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας με πρόσθετες δαπάνες που υπερβαίνουν τα €700εκ. Αυτό είναι καλά να το έχουν υπόψη όσοι θα καταψηφίσουν τον προϋπολογισμό, στερώντας από τους χιλιάδες πολίτες αλλά και από το σύστημα υγείας μας, εκατομμύρια ευρώ στήριξης. Για το 2020 αναμένεται η συγκράτηση του ρυθμού ανάπτυξης στο -5.5%σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις του 7%, με στόχο την επιστροφή σε αναπτυξιακούς ρυθμούς και πλεονάσματα εντός του 2021. Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι το δημόσιο χρέος παραμένει σε διαχειρίσιμα επίπεδα και ότι, παρόλες τιςδυσκολίες, η χώρα μας εξακολουθεί να βρίσκεται στην επενδυτική βαθμίδα και να μπορεί να δανείζεται από τις διεθνείς αγορές. Δεδομένου βεβαίως ότι δεν θα καταψηφιστεί ο προϋπολογισμός, βάζοντας τη χώρα σε αχρείαστες περιπέτειες! 

Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι, 

Την υγειονομική και οικονομική κρίση, ακολούθησε μια πρωτοφανής θεσμική κρίση με τη δημοσίευση του βίντεο του Al JazeeraΜε αφορμή αυτή τη δυσάρεστη εξέλιξη, πιστεύω ότι όλοι νιώσαμε την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε και να εκριζώσουμε νοοτροπίες που μας έφτασαν σε αυτή την τραγική κατάσταση. Οι πολίτες πλέον αναζητούν πολιτικούς που θα τους πουν την αλήθεια κατάματα, όσο πικρή και να είναι, μακριά από λαϊκισμούς και συνθήματα. Πολιτικούς που θα έχουν επιχειρήματα, συνέπεια και αξιοπιστία στο λόγο τους. Πολιτικούς, οι οποίοι την κρίσιμη στιγμή να μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη μιας δύσκολης αλλά αναγκαίαςαπόφασης.  

Ως Δημοκρατικός Συναγερμός έχουμε καταθέσει σειρά προτάσεων, αφουγκραζόμενοι τους πολίτεςοι οποίοι επιζητούν ριζικές αλλαγές για ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας. Προτείνουμε την οριζόντια ψηφοφορίατη ρύθμιση του ασυμβίβαστου των κρατικών αξιωματούχων και την επιστολική ψήφο. Τονίζουμε την ανάγκη να προωθήσουμε άμεσα προς ψήφιση τη σύσταση της ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθορά, τη νομοθεσία για προστασία του πληροφοριοδότη και τη ρύθμιση του lobbying. Εξίσου σημαντική είναι η συμμόρφωση μας με τις συστάσεις της επιτροπής GRECO αναφορικά με τα ωφελήματα των βουλευτών, τον κώδικα ηθικής και δεοντολογίας και τον έλεγχο του Πόθεν Έσχες. Πάνω από όλα, θεωρούμε ότι τώρα είναι η ώρα για να επιδείξουμε την αναγκαία βούληση να υλοποιήσουμε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις για την πιο αποτελεσματική λειτουργία του κράτουςαυτές της Δημόσιας Υπηρεσίας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Δικαιοσύνης και της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Συνεπώς, αυτοί που έχουν κάνει παντιέρα τις τελευταίες βδομάδες την σταυροφορία τους κατά της διαφθοράς, θα ήταν σοφότερο να στηρίξουν τις πιο πάνω πολιτικές που πραγματικά κτυπούν στην ρίζα της τη διαφθορά, παρά να καταψηφίσουν τον προϋπολογισμό, τιμωρώντας τους πολίτες. Έτσι δείχνουν εμπράκτως τη βούληση τους να κτυπήσουν τη διαφθορά. Ιδού η ρόδος, ιδού και το πήδημα.

Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι, 

Πίστευα πάντα ότι ο σωστός πολιτικός είναι αυτός που έχει μάθει να ακούει, να αφουγκράζεται και να λαμβάνει υπόψη τον πολίτη. Για αυτό εδώ και πολλά χρόνια, έχω κάνει πράξη την καθημερινή επαφή με τους πολίτες, κτίζοντας μαζί τους μια σχέση ειλικρίνειας και εμπιστοσύνης. Αναλαμβάνοντας το βουλευτικό αξίωμα πριν από περίπου ένα χρόνο, έδωσα την υπόσχεση ότι, μέσα από μια συλλογική προσπάθεια, θα προωθούμε και θα διεκδικούμε πολιτικές που βελτιώνουν την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Και αυτό πιστεύω ότι κάναμε στην πράξη το τελευταίο έτος.Με δυναμισμό, με πολλή δουλειά, με μεράκι και πάθος.

Πρωτοστατήσαμε στην αλλαγή διαδικασιών και νοοτροπιών για να ενισχύσουμε το δικαίωμα της κάθε γυναίκας στην μητρότητα και να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της υπογεννητικότητας. Αναθεωρήσαμε το Σχέδιο Επιχορήγησης για τις εξωσωματικές, ούτως ώστε πλέον να λαμβάνουν την κρατική επιδότηση, τόσο τα μονήρη άτομα, όσο και οι γυναίκες σε σχέση, εκτός γάμου. Στα πλαίσια του αναθεωρημένου Σχεδίου δίνεται πλέον και χορηγία ύψους €2000 για τη διαδικασία φύλαξης ωαρίων. Προωθήσαμε τη σωστή και έγκαιρη ενημέρωση τόσο των γιατρών, όσων και των γυναικών, για τη φύλαξη των ωαρίων, ούτως ώστε οι γυναίκες να γνωρίζουν από νεαρή ηλικία τη δυνατότητα φύλαξης της γονιμότητας τους για το μέλλον. Προτείναμε τη δωρεάν διαδικασία φύλαξης ωαρίων και σπέρματος για τους καρκινοπαθείς, η οποία αναμένουμε πως θα υλοποιηθεί τους επόμενους μήνες. Εισηγηθήκαμε την επέκταση του πληθυσμιακού προγράμματος μαστογραφικού ελέγχου από τα 50 στα 45 έτη, το οποίο θα εφαρμοστεί σύντομακαι διεκδικούμε την αύξηση του ορίου για τη μαστογραφία από τα 69 στα 75 έτη. Στόχος μας είναι να προωθήσουμε περαιτέρω πολιτικές που διευκολύνουν τη μητρότητα, όπως η δυνατότητα των μονηρών ατόμων να κάνουν παιδί μέσω παρένθετης μητέρας, η δημιουργία χώρων θηλασμού σε δημόσιους και εργασιακούς χώρουςκαι η επέκταση της άδειας μητρότητας στους 6 μήνες.

Για σκοπούς αναβάθμισης της ποιότητας των ιατρικών μας υπηρεσιών, εισηγηθήκαμε όπως τεθούν ως προτεραιότητα έργα του Μακάριου Νοσοκομείου που εξυπηρετεί κατά κύριο λόγο παιδιά, όπως η επέκταση και αναβάθμιση της Μονάδας Νεογνών Εντατικής Νοσηλείαςκαι η δημιουργία του Τμήματος Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών.

Προχωρούμε, μετά από διαβούλευση με μεγάλο αριθμό εμπλεκομένων, στην ετοιμασία Πρότασης Νόμου για παροχή προτεραιότητας σε ουρές αναμονής σε χώρους όπου εξυπηρετείται κοινόγια ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού όπως άτομα με αναπηρία, άτομα άνω των 70 ετών, εγκυμονούσες και πολύτεκνοι. Παράλληλα έχουμε εισηγηθεί την αναθεώρηση του ρόλου των Επισκεπτών Υγείας και την εισαγωγή του θεσμού του Σχολικού Νοσηλευτή στα σχολεία. 

Επιπρόσθετα, έχει γίνει αποδεκτή από όλους τους εμπλεκόμενους, η εισήγηση μας για σύσταση Επιτροπής, υπό την προεδρία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, για τη θέσπιση Εθνικής Στρατηγικής για Αντιμετώπιση του Χρηματοοικονομικού Αναλφαβητισμού. Δώσαμε έμφαση στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, στην αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης και στην προώθηση μέτρων για αναχαίτηση της κλιματικής αλλαγής, μέσω της προβολής των Σχεδίων Επιχορήγησης του Υπουργείου Εμπορίου. Δώσαμε επίσης έμφαση στην προώθηση της υλοποίησης των Έργων στην περιοχή Σολέα, στα πλαίσια της Εθνικής Στρατηγικής για την Ανάπτυξη των Ορεινών Κοινοτήτων του Τροόδους. Σχέδια και έργα που δεν θα μπορούν να προχωρήσουν εάν δεν ψηφιστεί ο κρατικός προϋπολογισμός του 2021. Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι αυτοί που σκοπεύουν με τη ψήφο τους να καθορίσουν το αποτέλεσμα με στόχο την καταψήφιση του προϋπολογισμού, θα ήταν καλό να έχουν υπόψη τους ότι, με αυτό τον τρόπο, δεν τιμωρούν, ούτε την Κυβέρνηση, ούτε τον Δημοκρατικό Συναγερμό, αλλά τους πολίτες και την κοινωνία στο σύνολο της.

Κυριότερα και πάνω από όλα, στηρίζουμε τις πολιτικές και τις προσπάθειες που ενισχύουν την πατρίδα μας στον μεγάλο αγώνα για ελευθερία και επανένωση, με στόχο τη δημιουργία συνθηκών ασφάλειας και ειρήνης στο πολύπαθο νησί μας.

Κύριε Πρόεδρε,

Προτού ολοκληρώσω την ομιλία μου επιθυμώ να ευχαριστήσω τη Διεύθυνση του Προϋπολογισμού του Υπουργείο Οικονομικών, την Γραμματεία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και όλα τα Υπουργεία για την κατάρτιση και συζήτηση 

Θέλω να κλείσω με ένα αισιόδοξο μήνυμα. Ότι με τον ερχομό του εμβολίου κατά του κορονοιού, η ανθρωπότητα θα δει καλύτερες μέρες. Και είμαι σίγουρη πως για ακόμη μια φορά, ενωμένοι, θα ξεπεράσουμε και αυτή τη δύσκολη εποχή!

Σας ευχαριστώ και εύχομαι σε όλους καλές γιορτές με προσοχή, υπομονή και πίστη!