Είχα προσωπικά την πεποίθηση ότι με όλα όσα συνέβησαν τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο, είχαμε ήδη «αγγίξει πάτο». Βιώσαμε τραγικές στιγμές όταν βρεθήκαμε κυριολεκτικά στο χείλος της οικονομικής καταστροφής, πληρώσαμε και πληρώνουμε ακόμη ακριβά τα λάθη μας, και κυριότερα, πίστευα ότι η κρίση σε θεσμούς και αξίες είχε ήδη αγγίξει κόκκινο. Μέσα σε όλα αυτά, είχα μια αισιοδοξία ότι τα πράγματα είχαν ήδη ξεκινήσει να βελτιώνονται. Για τον απλό λόγο ότι, όταν «αγγίζεις πάτο», τότε ο μόνος δρόμος αναπόφευκτα είναι προς τα πάνω!
Οι τελευταίες εξελίξεις σε θέματα διαφάνειας, διαπλοκής, διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων, τα οποία αγγίζουν άμεσα το μεγαλύτερο σκάνδαλο που έγινε ποτέ στην Κύπρο, αυτό της κατάρρευσης της Λαϊκής Τράπεζας, με έκαναν να προβληματιστώ βαθιά. Τελικά, όπως αποδεικνύεται και στην πράξη, όσο πιο πολύ και όσο πιο βαθιά κάποιος σκάβει στην Κύπρο, τόσα πιο πολλά αίσχη και παρατυπίες ανακαλύπτει. Αυτό φυσικά δεν πρέπει να εκπλήσσει κανένα. Για δεκαετίες, Πολιτεία, πολιτικό σύστημα, θεσμοί, κοινωνικά σύνολα και τόσοι άλλοι φορείς, έκρυβαν κάτω από το χαλί σκάνδαλα και άλλα κακώς έχοντα. Η ιδεολογική και κομματική αφετηρία του καθενός δεν είχε ούτε έχει σημασία. Γιατί δυστυχώς, η πρακτική αυτή έχει γίνει τρόπος ζωής στην Κύπρο, και έχει εμπεδωθεί βαθιά στη νοοτροπία και κουλτούρα του Κύπριου πολίτη.
Αυτή τη δεδομένη στιγμή είναι βεβαίως σημαντική η απόδοση ευθυνών σε αυτούς που με το χειρισμό και τις πράξεις τους δημιούργησαν αυτή την κατάσταση. Οι αρμόδιοι θεσμοί έχουν υποχρέωση να εξετάσουν τις ενέργειες και τις καταγγελίες όλων των εμπλεκόμενων, είτε της Διοικήτρια και του Διοικητικού Συμβουλίου της Κεντρικής Τράπεζας, ή των δικηγορικών γραφείων, ή της Αρχή Εξυγίανσης και της Διαχειρίστριας της πρώην Λαϊκής Τράπεζας, ή ακόμη και θέματα διαφάνειας και σύγκρουσης συμφερόντων που αφορούν υποτιθέμενα «κόκκινα» δάνεια βουλευτών, εάν και εφόσον αποδειχθεί ότι κάτι τέτοιο ισχύει.
Το πλέον όμως σημαντικό αυτή τη δεδομένα στιγμή δεν είναι η απόδοση ευθυνών. Είναι να διασφαλιστεί, με τον πιο ξεκάθαρο και κατηγορηματικό τρόπο, ότι το έγκλημα της κατάρρευσης της Λαϊκής Τράπεζας, το οποίο αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα που οδήγησε την κυπριακή οικονομία στο χείλος της καταστροφής, θα διερευνηθεί ποινικά μέχρι τέλους και με οποιονδήποτε πολιτικό κόστος, και κυριότερα, θα επιβληθούν αντιπροσωπευτικές ποινές σε όλους ανεξαιρέτως τους ενόχους.
Το έχουμε τονίσει πολλές φορές στο παρελθόν. Ο μόνος τρόπος για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών προς όλους τους θεσμούς, αλλά και να ικανοποιηθεί το λαϊκό αίσθημα για απόδοση δικαιοσύνης είναι η παραδειγματική τιμωρία των υπαίτιων της οικονομικής καταστροφής της Κύπρου. Τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο. Και δυστυχώς, μέχρι αυτή τη στιγμή, ο χειρισμός του θέματος από όλους τους αρμόδιους θεσμούς και φορείς, είναι κάτι περισσότερο από τραγικός.
Επιπλέον, εξίσου σημαντική είναι και η διατήρηση της καλής εικόνας και της αξιοπιστίας της Κύπρου προς τα έξω, την οποία έχουμε κτίσει όλοι μας συλλογικά, με πολλή προσπάθεια και θυσίες, εδώ και δύο χρόνια. Είναι το λιγότερο τραγικό να καταστρέφουμε από μόνοι μας αυτή την εικόνα και να ισοπεδώνουμε την όποια πρόοδο έχουμε επιτύχει μέχρι σήμερα, στο βωμό των πολιτικών παιχνιδιών εξουσίας και διαπλοκής που καμία σχέση έχουν με το καλώς νοούμενο συμφέρον του τόπου μας.
Εάν μας έχει διδάξει κάτι η οικονομική κρίση, είναι ότι τώρα είναι η ώρα για να σπάσουμε τα κατεστημένα που είναι εδραιωμένα σε θεσμούς και πολιτικό σύστημα, και να κτίσουμε ένα νέο πλαίσιο διακυβέρνησης, βασισμένο στις αρχές της διαφάνειας, της χρηστής διοίκησης και της αξιοκρατίας. Η κυριότερη πρόκληση, αλλά και το καθήκον μας προς τη νέα γενιά, είναι η «κάθαρση» του κοινωνικού-οικονομικού-πολιτικού συστήματος, μέσω της αποφασιστικής και αποτελεσματικής αντιμετώπισης της διαπλοκής, της διαφθοράς και των σκανδάλων. Έχουμε τη βούληση να το πετύχουμε αυτό; Έχουμε αγγίξει επιτέλους «πάτο»; Το μέλλον θα μας απαντήσει πολύ σύντομα.
Σάβια Ορφανίδου
Οικονομολόγος – Μέλος
Πολιτικού Γραφείου ΔΗΣΥ