2025: Οι Προκλήσεις του ΓΕΣΥ
Διανύουμε τον 6ο χρόνο εφαρμογής του ΓΕΣΥ και έχουμε σχεδόν όλοι βιώσει στο πετσί μας τα οφέλη αυτής της σημαντικής μεταρρύθμισης. Ένα γενικό σύστημα υγείας, το οποίο θεωρείται από όλους ως η μεγαλύτερη κοινωνική κατάκτηση για τον Κύπριο πολίτη και το οποίο έχει δώσει διέξοδο στην κοινωνία σε δύσκολες εποχές, όπως αυτή της παγκόσμια πανδημίας του κορονοιού, εξυπηρετώντας καθημερινώς χιλιάδες συμπολίτες μας.
Ως Δημοκρατικός Συναγερμός έχουμε κατά καιρούς εντοπίσει αδυναμίες και προβλήματα που προέκυψαν κατά την εφαρμογή του ΓΕΣΥ και έχουμε υποβάλει μια σειρά από εισηγήσεις με στόχο να καταστεί το ΓΕΣΥ πιο αποτελεσματικό για τους ασθενείς. Μία σημαντική εισήγηση αφορούσε τις απαιτούμενες βελτιώσεις στα θέματα των καταχρήσεων, μέσω της εφαρμογής ενός αυστηρού συστήματος ελέγχου από επαγγελματίες υγείας (medical audits), για το οποίο ακόμη αναμένουμε εξελίξεις. Είχαμε επίσης εισηγηθεί την ένταξη ενός νέου συστήματος μεικτής πληρωμής των προσωπικών γιατρών στη βάση ποιοτικών κριτηρίων, καθώς και την προώθηση των συμφωνιών μεταξύ ΟΑΥ και παρόχων στη βάση ποιοτικών κριτηρίων, αλλαγές που έχουν ήδη εφαρμοστεί. Επιπρόσθετα, είχαμε κατά καιρούς επαναλάβει την ανάγκη για ένταξη στο ΓΕΣΥ των δαπανών που με βάση τη νομοθεσία θα πρέπει να καλύπτονται από το ΓΕΣΥ, όπως τα καινοτόμα φάρμακα και οι επιδοτούμενοι ασθενείς, το οποίο έχει τεθεί σε εφαρμογή από την 1.1.25 και αναμένουμε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι πρακτικές δυσκολίες που ήδη προκύπτουν.
Την ίδια ώρα όμως, έχουμε και την υποχρέωση να επισημάνουμε τις προκλήσεις και τους σοβαρούς κινδύνους που διαφαίνονται πλέον, 6 χρονιά μετά, σχετικά με την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ΓΕΣΥ. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, όπως καταγράφεται και από την ίδια την Κυβέρνηση, αφορά την επιβάρυνση των δημόσιων οικονομικών από την ανάγκη συνέχισης της χρηματοδότησης των ελλειμμάτων του ΟΚΥΠΥ για περίοδο πέραν της παράτασης μέχρι το Μάιο του 2025 που έχει ήδη δοθεί από τη Βουλή. Το έχουμε τονίσει πολλές φορές ότι η οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των κρατικών μας νοσηλευτηρίων είναι επιτακτική ανάγκη και το βασικό θεμέλιο της φιλοσοφίας του ΓΕΣΥ που ψηφίσαμε. Συνεπώς κρούουμε έγκαιρα τον κώδωνα του κινδύνου ούτως ώστε να ληφθούν από πλευράς Κυβέρνησης οι απαραίτητες αποφάσεις για να γίνουν οικονομικά βιώσιμα τα δημόσια νοσηλευτήρια του ΟΚΥΠΥ σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Αυτό θα πρέπει να επιτευχθεί χωρίς την περαιτέρω κρατική στήριξη μετά τον Μάιο του 2025, δηλαδή χωρίς να χρειάζεται ο Κύπριος φορολογούμενος πολίτης να πληρώνει δυο φορές για τα κρατικά μας νοσηλευτήρια (η μία μέσω της εισφοράς που καταβάλει κάθε μήνα για το ΓΕΣΥ και η δεύτερη μέσω της κρατικής στήριξης προς τον ΟΚΥΠΥ).
Εξίσου σημαντική πρόκληση αποτελεί και η ανάγκη για πιο αυστηρούς και αποτελεσματικούς ελέγχους των δαπανών του ΟΑΥ, με στόχο τη διατήρηση της δυνατότητας του ΓΕΣΥ να εξυπηρετήσει και τις μελλοντικές γενεές. Παρατηρούμε, με μεγάλη ανησυχία, τη δημιουργία μεγάλων λιστών αναμονής και μείωση στην ποιότητα ορισμένων παρεχόμενων υπηρεσιών. Ως Δημοκρατικός Συναγερμός προειδοποιούμε ότι αυτά τα φαινόμενα είναι άκρως ανησυχητικά για τη βιωσιμότητα του ΓΕΣΥ και μπορούν να εκτροχιάσουν το σύστημα, ιδιαίτερα στο ενδεχόμενο επιβράδυνσης της οικονομίας μας στο μέλλον, το οποίο θα επηρεάσει δυσμενώς και τα έσοδα του ΓΕΣΥ. Συνεπώς δηλώνουμε έτοιμοι να στηρίξουμε πρωτοβουλίες από πλευράς Κυβέρνησης που θα στοχεύουν στην αντιμετώπιση των πιο πάνω προβλημάτων και θα εξυπηρετούν καλύτερα τους ασθενείς, διαφυλάσσοντας την ίδια ώρα τη φιλοσοφία του ΓΕΣΥ που ψηφίσαμε.
Έχουμε όλοι την υποχρέωση να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα του ΓΕΣΥ και των κρατικών μας νοσηλευτηρίων. Και αναμένουμε από την Κυβέρνηση, η οποία έχει την ευθύνη της διαχείρισης του κράτους, να λάβει πολύ σοβαρά υπόψη τις πιο πάνω ανησυχίες μας και να αναλάβει έγκαιρα δράση, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, για να προστατέψει την μεγαλύτερη κοινωνική κατάκτηση των Κυπρίων.
Σάβια Ορφανίδου
Αντιπρόεδρος και Βουλεύτρια ΔΗΣΥ