«The clock is ticking…»

Μπήκαμε αισίως στο 2012 με την ελπίδα ότι το νέος έτος δεν θα θυμίζει σε τίποτα το 2011: Την παγκόσμια οικονομική κρίση που ταρακούνησε συθέμελα την, κατά τα άλλα, ακλόνητη κυπριακή οικονομία. Το τραγικό συμβάν στο Μαρί που οδήγησε στο θάνατο 13 συνανθρώπους μας και στην καταστροφή του μεγαλύτερου ηλεκτροπαραγωγού σταθμού της Κύπρου. Τα απανωτά σκάνδαλα στην εσωτερική διακυβέρνηση. Τη μεγάλη κρίση των θεσμών και την, άνευ προηγουμένου, απαξίωση της πολιτικής και των πολιτικών.

Όλα αυτά μονοπώλησαν την επικαιρότητα μας κατά τη διάρκεια του έτους. Μοναδική ηλιαχτίδα φωτός σε αυτή την μίζερη εικόνα αποτέλεσε η ανακάλυψη μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου εντός της κυπριακής ΑΟΖ, η οποία, με τη σωστή διαχείριση, θα οδηγήσει σε ιστορικές αλλαγές στα γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά δεδομένα της Κύπρου και της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής Μεσογείου.

Και ξάφνου, μέσα σε αυτή τη δίνη των ιστορικών εξελίξεων, της οικονομικής κατρακύλας και των κοινωνικοπολιτικών αλλαγών, φάνηκε και πάλι στον ορίζοντα το κυπριακό. Η πρόσφατη επιστολή του ΓΓ των ΗΕ στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων επανέφερε στο προσκήνιο το εθνικό μας ζήτημα. Είναι αλήθεια ότι κάπου είχαμε αφήσει το κυπριακό «ξεχασμένο» στα συρτάρια μας. Όταν ο κόσμος πεινά και υποφέρει, και απεγνωσμένα ψάχνει για μια εργασία, δεν σκέφτεται μακροπρόθεσμα. Και όταν μια κυβέρνηση, για χρόνια τώρα, συνεχίζει μια αδιέξοδη πολιτική, χωρίς όραμα και ολοκληρωμένη στρατηγική, προκαλεί, ακόμη και στους πιο αισιόδοξους από εμάς, έντονα αισθήματα πικρίας και απογοήτευσης για μια πιθανή βιώσιμη λύση.

Μετά από το Σχέδιο Ανάν, το δημοψήφισμα του 2004 και τα όσα τραγικά διαδραματίστηκαν τότε, διαχωρίζοντας το λαό σε προδότες και πατριώτες, ακολουθήσαμε μια νέα τακτική η οποία, στην πορεία, μας στέρησε πολύτιμα εργαλεία για την επίτευξη των εθνικών μας στόχων.

Εγκλωβιστήκαμε σε μια «κυπριακής ιδιοκτησίας» λύση, η οποία μας στέρησε τη δυνατότητα αξιοποίησης του ευρωπαϊκού παράγοντα και των ευρωπαϊκών αρχών. Δαιμονοποιήσαμε την επιδιαιτησία, φθάνοντας στο σημείο να αρνηθούμε να συζητήσουμε καν, προτεινόμενες εισηγήσεις ή ιδέες από ξένους εμπειρογνώμονες, ειδήμονες σε συνταγματικά θέματα. Δεν αξιοποιήσαμε τα φυσικά χρονικά ορόσημα κατά τρόπο που να υπηρετούν την επίτευξη της λύσης, ξεχνώντας δυστυχώς ότι τα τετελεσμένα της εισβολής εδραιώνονται με το πέρασμα του χρόνου και ότι ο χρόνος λειτουργεί εις βάρος της ελληνοκυπριακής πλευράς. Αρνηθήκαμε ακόμη να αναγκάσουμε την Τουρκία να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ενώ γνωρίζαμε πολύ καλά ότι σε αυτή βρίσκεται το κλειδί της λύσης.

Δυστυχώς, τις συνέπειες των λάθος χειρισμών μας θα τις αντιμετωπίσουμε στην επικείμενη νέα τριμερή συνάντηση στη Νέα Υόρκη. Δυσοίωνο προμήνυμα αυτής της συνάντησης αποτελεί η επιστολή του Μπαν κι Μουν, με την οποία καθορίζονται χρονοδιαγράμματα και τελικά στάδια, περιγράμματα λύσης με συμβιβαστικές προτάσεις για γεφύρωση των διαφορών, και πολυμερής διάσκεψη, ενδεχομένως, χωρίς συμφωνία στα κρίσιμα ζητήματα του περιουσιακού, του εδαφικού και των εποίκων. Αντί δηλαδή να κατευθύνουμε εμείς τις εξελίξεις με πρωτοβουλίες, αντί να αξιοποιήσουμε εμείς χρονικά ορόσημα για να αναγκάσουμε την Τουρκία να πιεστεί για λύση, χάσαμε τον έλεγχο των εξελίξεων και τις αφήσαμε, για ακόμη μια φορά, να κατευθύνουν εμάς.

Η επιστολή του Μπαν κι Μουν μας επανέφερε δυστυχώς στην πραγματικότητα και έκρουσε, για ακόμη μια φορά, ίσως και τελευταία, τον κώδωνα του κινδύνου. Μια πραγματικότητα που δεν μπορεί καμία πολιτική δύναμη αλλά και κανένας Κύπριος πολίτης να αγνοήσει. Η αντίστροφη μέτρηση για τη λύση ή τη μη λύση του κυπριακού έχει ξεκινήσει. Η εποχή του στρουθοκαμηλισμού και των εποικοδομητικών ασαφειών έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Πρέπει επιτέλους να αποφασίσουμε τι ακριβώς θέλουμε, πως ακριβώς θα το πετύχουμε και πότε. Αυτό απαιτεί ολοκληρωμένη στρατηγική, διπλωματική ευελιξία και εθνική ενότητα.

Το 2012 είναι εδώ, η κυπριακή προεδρία της ΕΕ είναι σε λίγους μήνες και….the clock is ticking….!