Ηθική στην Πολιτική

«Οι πιο σκοτεινές γωνιές στην Κόλαση είναι φυλαγμένες για εκείνους που διατηρούν την ουδετερότητα τους σε εποχές ηθικής κρίσης» Πριν από ενάμιση χρόνο σε άρθρο μου, αναφέρθηκα στην πιο πάνω γνωστή φράση του Δάντη, εμπνευσμένη από το επικό του ποίημα του 14ου αιώνα, «Η Θεία Κωμωδία». Ενάμιση χρόνο μετά, η πιο πάνω φράση φαντάζει ακόμη πιο επίκαιρη από ποτέ. Γιατί η απραξία, η ανοχή και η ουδετερότητα είναι συστατικά της δικής μας σύγχρονης εποχής. Μιας εποχής που χαρακτηρίζεται από τη χειρότερη κρίση σε αξίες, αρχές και ηθική, σε όλα τα επίπεδα του κοινωνικού, πολιτικού και οικονομικού ιστού του κράτους.

Οι πρόσφατες εξελίξεις στα θέματα διαπλοκής, διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων που αφορούν άμεσα πολιτειακούς αξιωματούχους, έχουν απογοητεύσει οικτρά όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες, οι οποίοι εμβρόντητοι παρακολουθούν ανεξάρτητους θεσμούς και όχι μόνο να κονταροχτυπιούνται σε μια μάχη εξουσίας και συμφερόντων.

Παράλληλα όμως, φέρνουν στην επιφάνεια ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του σύγχρονου πολιτικού μας συστήματος: την απουσία, σε πολύ μεγάλο βαθμό, της ηθικής από την πολιτική. Έχω βαθιά την πεποίθηση ότι έφτασε ο καιρός να γίνει αντιληπτό από τον κάθε πολίτη που ασκεί το ιερό δικαίωμα της ψήφου, αλλά και από τον κάθε πολιτειακό αξιωματούχο που έχει το δικαίωμα να διορίζει, ότι ένα από τα κύρια προαπαιτούμενα για ένα σωστό πολιτικό ή πολιτειακό αξιωματούχο είναι το ήθος και η ηθική του.

Οι κατηγορίες εκατέρωθεν όσων εμπλέκονται στην υπόθεση της ανεξάρτητης ποινικής έρευνας του Πανίκου Καλλή είναι θέμα που θα πρέπει να εξετάσει η Αστυνομία και να κρίνει η Δικαστική εξουσία. Αυτό όμως που διαφαίνεται ξεκάθαρα από τις εξελίξεις, και θα πρέπει άμεσα να απασχολήσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, είναι το μείζον πολιτικό ζήτημα που δημιουργείται όταν βάλλονται μεταξύ τους ανεξάρτητοι θεσμοί του κράτους και όταν στο βωμό οικονομικών, πολιτικών ή/και άλλων συμφερόντων ισοπεδώνονται με τέτοιο τρόπο αξίες και αρχές. Είναι αυτονόητο πλέον ότι όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να εντείνεται ακόμη περισσότερο η ήδη τεράστια απαξίωση και οργή που υπάρχει ανάμεσα στους πολίτες προς τους θεσμούς και την πολιτική.

Το έχουμε τονίσει πολλές φορές στο παρελθόν. Έχει καταστεί επιτακτική η ανάγκη για να αλλάξει αυτό το σαθρό σύστημα, το οποίο δεν περιποιεί τιμή για κανένα. Όλοι έχουμε καθήκον προς τους εαυτούς μας, αλλά κυριότερα προς τη νέα γενιά, να προχωρήσουμε σε «κάθαρση» του κοινωνικού-οικονομικού-πολιτικού συστήματος, μέσω της αποφασιστικής και αποτελεσματικής αντιμετώπισης της διαπλοκής και της διαφθοράς. Επιβάλλεται να πείσουμε τους πολίτες και να εμπεδώσουμε στον τρόπο σκέψης μας ότι αυτό που είναι νόμιμο, πρέπει να είναι παράλληλα και ηθικό. Επιβάλλεται να εκσυγχρονίσουμε το πολιτικό μας σύστημα με καινοτόμες προτάσεις όπως η οριζόντια ψηφοφορία, το ασυμβίβαστο και η αλλαγή του εκλογικού μας νόμου. Επιβάλλεται να σταματήσουμε κάθε μορφή πολιτικής ή και άλλης παρέμβασης σε ανεξάρτητους θεσμούς. Κυριότερα, επιβάλλεται να προχωρήσουμε σε εκ βάθρων μεταρρυθμίσεις σε όλους τους τομείς, ανεξαρτήτως πολιτικού κόστους. Το ερώτημα πλέον δεν είναι κατά πόσο θα πρέπει να γίνουν όλα αυτά ή όχι. Το ερώτημα είναι κατά πόσο έχουμε τα «κότσια» και τη βούληση να σπάσουμε κατεστημένα, και πόσο γρήγορα μπορούμε να το πράξουμε αυτό.

Κάποιος μπορεί εύλογα να αναρωτηθεί κατά πόσο μπορεί να υπάρξει ηθική στην πολιτική. Για μένα η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Ναι μπορεί να υπάρξει. Είναι ο παράγοντας που διαφοροποιεί τον πολιτικάντη και το λαϊκιστή από τον πολιτικό που ενεργεί με κύριο γνώμονα το καλώς νοούμενο συμφέρον των πολιτών και του τόπου. Είναι η κινητήριος δύναμη που ωθεί ένα πολιτικό, πέρα από την εποικοδομητική άσκηση κριτικής, στο να δίνει καθημερινώς τη μάχη για αλλαγή, πρόοδο και εκσυγχρονισμό. Είναι βασικά αυτό που αποτρέπει κάθε άνθρωπο που ασχολείται με τα κοινά από το να κατρακυλήσει σε αυτό που χαρακτηριστικά αναφέρει ο Δάντης, «τις πιο σκοτεινές γωνιές στην Κόλαση».

Σάβια Ορφανίδου

Οικονομολόγος – Μέλος Πολιτικού Γραφείου

ΔΗΣΥ